Powierzchnia kraju wynosi 603,7 tys. km2, liczba ludności wynosi ponad 46 mln. Obowiązującą na Ukrainie walutą jest hrywna, językiem urzędowym jest ukraiński. Kraj dzieli się na 24 obwody, dwa miasta wydzielone Kijów i Sewastopol oraz autonomiczną republikę Krym.

Ukraina jest członkiem założycielem ONZ, członkiem Światowej Organizacji Handlu, Rady Europy, Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej oraz organizacji regionalnych i subregionalnych, tj. Wspólnoty Niepodległych Państw, OBWE, GUAM i Organizacji Państw Morza Czarnego.

Historia

Napływ Słowian w dorzecze Dniepru i Dźwiny rozpoczął się w V lub VI w. W VII wieku ziemie w dorzeczu Dniepru dostały się na ponad dwa stulecia pod panowanie koczowniczych Chazarów. W drugiej połowie IX w. Kaganat został zdobyty przez Waregów, którzy przenieśli swoją siedzibę do Kijowa (Kaenugard). Pod koniec IX wieku Kijów został stolicą Rusi Kijowskiej i był nią przez prawie 400 lat.

Założenie przez Normanów Nowogrodu Wielkiego w 862 roku uważa się za początek historii Rusi. Książe Ruryk utworzył pierwsze znane państwo ruskie – Ruś Nowogrodzką. Dwadzieścia lat później po zjednoczeniu północnych i południowych księstw powstała Ruś Kijowska. Rządząca w latach 945–957 księżna Olga scentralizowała państwo, stworzyła podstawy trwałego porządku administracyjnego, zaś jej syn Włodzimierz I Wielki w 988 roku przyjął chrzest i uczynił z chrześcijaństwa oficjalną religię państwową.

W XII w. Ruś Kijowska podzieliła się na dzielnice. W grudniu 1240 Batu-chan zdobył i zburzył Kijów, podbił wszystkie ziemie będące pod jurysdykcją władców ruskich i tym sposobem Ruś Kijowska została na kolejnych 100 lat zhołdowana przez Złotą Ordę i znalazła się w okresie rozbicia dzielnicowego, zaś główny ośrodek ukraińskiej państwowości przeniósł się do Rusi Halicko-Wołyńskiej. Po upadku Księstwa Halicko-Włodzimierskiego większość ziem należących do Rusi Zachodniej i Centralnej, została podporządkowana Wielkiemu Księstwu Litewskiemu (XIV wiek). W 1362 r. wielki książę Olgierd Giedyminowicz zajął i wcielił Kijów do Wielkiego Księstwa.

W wyniku Unii Lubelskiej z 1569 roku obszary dzisiejszej Ukrainy zostały wcielone do Królestwa Polskiego. W końcu XVI i w XVII wieku Ukraina była sceną częstych powstań kozackich skutecznie tłumionych przez Polaków aż do czasu powstania Chmielnickiego. Rezultatem tego powstania był podział Ukrainy pomiędzy Rzeczpospolitą a Rosję. Po rozbiorach Rzeczypospolitej większość Ukrainy znalazła się w granicach Rosji.

W drugiej połowie XIX w. Ukraina dzieliła się na kilka zróżnicowanych części: Galicję Wschodnią rozwijającą się gospodarczo i narodowo, część stepową z warstwą zamożnego chłopstwa, Ukrainę słobodzką (pogranicze z Rosją) typowo rolniczą oraz uprzemysłowioną część wschodnią. Po rewolucji 1905 pojawiły się partie polityczne, a w okresie rewolucji 1905-1907 założone zostały liczne stowarzyszenia i pisma. Ruch ukraiński nabrał już w tym czasie wyraźnych cech antyrosyjskich.

Po rewolucji w 1917 na Ukrainie zaczął się ruch na rzecz niepodległości, powstała Centralna Rada Ukrainy, która proklamowała powstanie Ukraińskiej Republiki Ludowej. Rok później w grudniu działacze UNR utworzyli Ukraiński Dyrektoriat i rozpoczęli powstanie narodowe. Ostatnim krokiem do niepodległości Ukrainy było zawarcie w 1920 sojuszu UNR z Polską. Po I wojnie światowej poza granicami Ukrainy znalazły się: Galicja Wschodnia i część Wołynia (Polska), Ruś Podkarpacka (od 1918 w Czechosłowacji), północna Bukowina i Besarabia (Rumunia), Krym (FSRR).

W 1922 USRR weszła z innymi republikami sowieckimi w skład ZSRR. W 1928 zaczęło się uprzemysłowienie, a następnie powszechna kolektywizacja rolnictwa. Od 1929 zaczęła się bezwzględna rusyfikacja, niszczenie zabytków, masowe mordowanie ukraińskich księży prawosławnych. Podczas wielkich czystek 1935–38 Ukraina poniosła najcięższe w ZSRR ofiary.

Obecne granice Ukraina uzyskała po II wojnie światowej, dzięki ustaleniom konferencji w Jałcie (1945) oraz paryskiego traktatu pokojowego z 1947, traktatu z Czechosłowacją (VI 1945) o włączeniu do USRR Rusi Podkarpackiej i umowy z Polską (1951) o wymianie terenów pogranicznych. W lipcu 1990 roku Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła ustawę o suwerenności w ramach ZSRR. W roku następnym Rada Najwyższa Ukrainy proklamowała pełną niepodległość i zdelegalizowała partię komunistyczną. Wybory prezydenckie wygrał jesienią 1991 Krawczuk. W czerwcu 1996 uchwalono konstytucję stabilizującą ustrój prezydencko-parlamentarny i podporządkowującą rząd prezydentowi. Natomiast we wrześniu 1996 wprowadzono do obiegu ukraińską walutę hrywnę.

Następstwem tak zawiłej historii Ukrainy jest połączenie kultur, wyznań i języków, które urzeka do dziś. Odkrywanie zapomnianych miejsc i czytanie różnojęzycznych inskrypcji dostarcza niezapomnianych chwil. Zwiedzając Ukrainę wszędzie można znaleźć pamiątki pozostałe po wiekach wspólnego sąsiedztwa Polaków, Rusinów, Żydów, Ormian i innych narodów.

Autor: Justyna Szczęsny, Instytut INTL
Źródła: materiały własne